طراحی اتاق خواب برای کودکان مبتلا به اوتیسم

وقتی حرف از طراحی داخلی اتاق کودک به میان می آید، ذهن ناخودآگاه به سمت رنگ های شاد و طرح های زنده و کمی شلوغ می رود. اما این را بدانید که این الگوها، مناسب اتاق همه کودکان نیست. اگر بخواهید اتاق را برای کودک مبتلا به اوتیسم آماده نمایید، باید بیشتر از زیبایی به کاربردی بودن دکوراسیون آن توجه داشته باشید. مبتلایان به اوتیسم در مقایسه با افراد دیگر، درجه های مختلف حساسیت نسبت به دما و نور و صدا و نیز لمس شدن توسط دیگران را دارند و طراحی اتاق خوابشان، مستلزم در نظر گرفتن این نیازهای حسی منحصر به فرد آن هاست. این افراد، گاهی نسبت به تغییرات حساس هستند و در برابر آن ها، مقاومت از خود نشان می دهند. لذا سعی کنید اتاق خواب آن ها را طوری طراحی کنید که بعدا نیاز به اِعمال تغییرات کمی داشته باشد.

نکاتی برای طراحی داخلی اتاق کودکان مبتلا به اوتیسم

در قدم اول، به این مسئله توجه کنید که تقسیم فضای اتاق خواب برای این بچه ها اهمیت دارد. وقتی هر بخش اختصاص به یک فعالیت (خواب، بازی، یادگیری) داده می شود، تمرکز روی کارها برای آن ‌ها آسان تر است. سعی کنید محدوده بازی، مطالعه و سرگرمی را نزدیک پنجره ها در نظر بگیرید تا آن ها بتوانند نور طبیعی خورشید را دریافت کنند. نور طبیعی، عالی است؛ اما همیشه باید فیلتر شود. اتاق را باید بتوان در شب کاملاً تاریک کرد. از این رو، همیشه از پرده برای پنجره ها استفاده کنید.

کنترل نور

نور، تاثیر زیادی بر سیستم حسی افراد مبتلا به اوتیسم دارد. از تعبیه لامپ با نورهای سفید پرهیز کنید؛ زیرا می توانند در رنگ های دیگر اختلال ایجاد کنند. وقتی این چراغ ها خراب می شوند، ممکن است چشمک بزنند و ایجاد سردرد و تشنج کنند. پس همیشه از چراغ های با نور زرد استفاده کنید. در تمام چراغ ها، از کلیدهای دیمر (تنظیم شدت نور) استفاده کنید. به جهت روشنایی هم توجه کنید. برای به حداقل رساندن شدت نور، می توانید لوستر دور چراغ ها بگذارید یا لامپ ها را طوری قرار دهید که نورشان به سمت بالا هدایت شود. چراغ خواب های با نورهای ملایم و رنگ های آرامش بخش که تصاویر ساده را روی دیوارها منعکس می کنند، گزینه های خوبی هستند و آرامش در زمان خواب را به کودک هدیه می دهند.

رنگ های آرامش بخش را انتخاب کنید

رنگ ها، بر خلق و خوی کودک مبتلا به اوتیسم و همچنین عملکرد او تأثیر می گذارد. رنگ هایی مانند قرمز، نارنجی و زرد ممکن است ذهن کودک مبتلا به اوتیسم را تحریک کند. رنگ های خنثی مانند آبی، سبز و بنفش روشن برای اتاق خواب او مناسب تر است و آرامش بیشتری به او می دهد. شما حتی می توانید از سایه های خاکستری ملایم برای دیزاین اتاق او استفاده کنید.

اگر فرزند شما عادتی مثل زبان زدن به دیوارها دارد، مطمئن شوید که رنگ های غیر سمی برای این قسمت ها استفاده شود. این رنگ ها، ضرر کمی دارند و به راحتی می توان آن ها را تمیز کرد.

رنگ سفید را برای همه دیوارها به کار نبرید؛ این کار باعث می شود کودک شما درک خود از فضا را از دست بدهد.

اگر در اتاق خواب او یک منطقه برای بازی دارید، ممکن است استفاده از رنگ قرمز یا زرد کمی جیغ ضرری نداشته باشد؛ اما مطمئن شوید که این بخش به اندازه کافی از تخت فاصله داشته باشد و در هنگام خواب شبانه باعث حواس پرتی فرزندتان نشود.

کالای خواب مناسب انتخاب کنید

بافت پارچه به کار رفته در کالای خواب، یکی دیگر از عوامل محرک برای مبتلایان به اوتیسم است. پس هنگام انتخاب ملحفه و پتو، محصولاتی نرم و پنبه ای با تعداد نخ های بالا بخرید. وزن این دسته از کالاهای خواب، مناسب و شستشوی آن ها راحت است. برای انتخاب رنگ و طرح آن ها، پایبند به همان اصل انتخاب رنگ باشید که بالاتر به آن اشاره کردیم.

در نظر داشته باشید که خواب برای سلامتی کودکان مبتلا به اوتیسم، حیاتی است و باید مطمئن شوید که تشک کودک شما، مانع از خواب راحت و با کیفیت او نمی گردد. پیدا کردن یک تشک راحت که نیازهای کودک شما را برآورده می کند، می تواند چالش برانگیز باشد؛ اما با در نظر گرفتن حساسیت های او و انجام کمی تحقیق، قادر به انتخاب محصولی عالی خواهید بود. مثلا اگر فرزند شما گرمایی است، تشک با قابلیت تنفس بالا و ضد تعریق برای او بخرید و اگر او بیشتر به پهلو می خوابد، تشک مموری فوم برایش تهیه کنید.

طرح های ساده را به کار ببرید

طرح وسایل و دیوارهای اتاق کودک مبتلا به اوتیسم، باید خیلی ساده باشد. طرح های راه راه یا چهارخانه در پرده یا کاغذ دیواری، حواس او را پرت می کنند. منحنی هایی که خیلی پیچیدگی ندارند، انتخاب خوبی هستند. از طرح های دارای خطوط و زوایای تیز دوری کنید.

به بی سر و صدا بودن محیط اتاق توجه کنید

برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم، به صداها بسیار حساس هستند. از این رو، باید در اتاق با سر و صدای بسیار کم باشند. سر و صداهای بیرونی و داخلی محیط را باید به حداقل رساند.

پنجره‌ها به کنترل صدا کمک زیادی می‌ کنند. از پنجره های چند جداره استفاده کنید.

در مناطق شهری و غیر شهری با سر و صدای زیاد، آکوستیک کردن اتاق هم راهکار خوبی است.

کفپوش اتاق آن ها را با دقت انتخاب کنید. کفپوش های ساخته شده از چوب طبیعی، گزینه هایی عالی هستند؛ چون صداها را جذب می کنند و نرم و گرم هستند. شما همچنین قادر به پهن کردن فرش و موکت در اتاق می باشید. پارکت های ساخته شده از لمینت را نصب نکنید؛ چون سر و صدای زیادی ایجاد می کنند. رنگ ‌و طرح های ساده و آرامش بخش برای کف اتاق به کار ببرید. به قابلیت نظافت آسان موکت، فرش و کفپوش هم دقت داشته باشید.

اتاق را خیلی شلوغ نکنید

وقتی صحبت از اثاثیه اتاق می شود، کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا ترجیح می دهند اتاقی ساده و به دور از وسایل متعدد داشته باشند. با انتخاب وسایل چند منظوره مانند پاف دارای صندوقچه برای ذخیره کردن لوازم، فضایی آرام ایجاد می‌کنید. اثاثیه کمتر، همچنین به معنای نیاز کمتر به تمیز کردن و نظافت است.

قرار دادن میز تحریر و صندلی مناسب

اگر اتاق خواب فرزند مبتلا به اوتیسم شما بزرگ است و جای کافی دارد، یک ست میز تحریر و صندلی با اندازه مناسب قرار دهید تا امکان بازی روی میز و نقاشی و رنگ‌ آمیزی را برای او فراهم کنید.

فضای ذخیره سازی زیاد داشته باشید

هنگامی که اتاقی را برای کودک مبتلا به اوتیسم طراحی می کنید، باید به نظم آن توجه ویژه ای داشته باشید. پخش و پلا شدن کتاب و اسباب بازی در اتاق او، می تواند برایش آزاردهنده باشد. راه های زیادی برای افزایش فضای ذخیره سازی وجود دارد مانند تعبیه کشو زیر تخت خواب یک نفره یا نوجوان. دراور و کمد هم برای این موضوع، به شما کمک می کنند. روی آن ها باید برچسب حاوی کلمات، تصاویر یا نمادهای آشنا برای کودک را بزنید. لوازم و وسایل شکستنی و اسباب‌ بازی‌ هایی که نمی ‌خواهید کودکتان بدون نظارت شما با آن ها بازی کند، باید در کمد یا دراور با درب قفل شده نگهداری شوند.

لوازم الکترونیکی مضر را از محیط دور کنید

از قرار دادن تلویزیون یا لپ تاپ در اتاق کودکان مبتلا به اوتیسم خودداری کنید. وسایل دارای صفحه نمایش، اعتیاد آور هستند و ذهن این کودکان را تحریک می کنند. صدای بلندی که گاهی این وسایل ایجاد می کنند و تعداد زیاد سیم هایشان، برای این بچه ها خطرناک است.

تهویه هوای اتاق کودک را فراموش نکنید

بوهای مختلف، می توانند برای کودکان مبتلا به اوتیسم گیج کننده باشند. معمولا بو هم از منابع طبیعی مانند گیاهان، گل های تازه و میوه های تازه منتشر می شود و هم از عطرهای مصنوعی. هر از گاهی پنجره ها را باز کنید تا هوای تازه وارد شود.

رایحه های ملایم را انتخاب کنید

 اگر تمایل دارید از عطرهای مصنوعی یا طبیعی استفاده نمایید، آن ها را با دقت انتخاب کنید. اسانس های تند مانند نعناع و مرکبات محرک هستند و زمانی که می خواهید به کودکتان انرژی بدهید، می توانید از آن ها استفاده کنید. رایحه ‌هایی مانند اسطوخودوس و اکالیپتوس، به کودک شما کمک می‌ کنند تا آرام شود. هر کدام را که انتخاب می کنید، سعی کنید خیلی قوی نباشند تا کودک را آزار ندهند.

ایمنی را در اولویت قرار دهید

وقتی نوبت به اتاق کودکان مبتلا به اوتیسم می رسد، ایمنی بیش از هر چیز دیگری مهم است. ابتدا مطمئن شوید که تمام وسایل دارای قابلیت ذخیره سازی، از نوع قفل دار هستند. از قفل دار بودن درب و پنجره ها هم اطمینان حاصل کنید. روی لبه های تیز دیوارها و وسایل چوبی مانند تخت، محافظ های نرم نصب کنید و محافظ روی پریزهای برق بگذارید. همچنین، لوازمی مانند آینه قدی و کتابخانه های با ارتفاع زیاد را باید در جای خودشان فیکس کنید.

به عادت های فرزند خود توجه کنید تا امنیت او بیشتر تامین شود. به طور مثال اگر او علاقه به بالا رفتن از جایی دارد، باید از انتخاب تخت خواب دو طبقه با تعداد زیادی پله خودداری کنید تا او نتواند از آن ها بالا برود و به خود آسیب بزند.

جمع بندی

طراحی اتاق برای کودک مبتلا به اوتیسم، می تواند چالش برانگیز باشد. اگر کودک شما چنین مشکلی دارد، می توانید نکات ارائه شده در این مقاله را به عنوان نقطه شروعی برای طراحی اتاق خواب کودکتان بدانید. اگر هنوز هم نمی دانید دقیقا باید چه کار کنید، صحبت با یک پزشک یا روانشناس متخصص و نیز یک طراح داخلی حرفه ای به شما کمک شایان توجهی می کند. بدین ترتیب، می توانید بهترین اتاق را برای فرزندتان طراحی کنید.