فهرست محتوا
محصولات چوبی از روزگار قدیم همراه ما بوده اند و هنوز هم محصولاتی که از چوب ساخته شده اند جزو پرطرفدارترین کالاهای بازار محسوب می شوند. محصولات چوب از مد نمی افتند و چون از دل طبیعت می آیند، حسی شبیه آرامش را به ما منتقل می کنند. اما یکی از چالش های ما با این محصول ها، ترک خوردگی آنهاست. در اینجا می خواهیم ببینیم دلایل این ترک خوردگی چیست و بعد راهکارهایی برای جلوگیری از آن و رفع کردن مشکل پیشنهاد می کنیم.
دلیل ترک خوردن چوب
برای اینکه بشود از چوب ها در ساخت تخت خواب و مبلمان و سایر لوازم استفاده کرد باید پیش از آنکه وارد کارخانه شوند، در یک مرحله بسیار مهم و کلیدی آنها را خشک کرد و رطوبت اضافه شان را گرفت. در واقع باید میزان رطوبت را با رطوبت آن منطقه هماهنگ کرد. به این خاطر است که هر شهری بنا به شرایط آب و هوایی اش، میزان رطوبت پایه خودش را دارد. چرا این کار انجام می شود و چرا مهم است؟ ماجرا از این قرار است که چوب وقتی در محیط قرار می گیرد تمایل دارد که رطوبت خودش را به رطوبت محیط برساند؛ به این ترتیب اگر رطوبت نسبی خودش 25 درصد و همین شاخصه برای محیط 15 درصد باشد، چوب تمایل پیدا می کند که از رطوبت خودش بکاهد تا به رطوبت محیط برسد؛ یکی از دلایل ترک خوردن چوب همین موضوع است. به همین خاطر بود که گفتیم مرحله خشک کردن اهمیت زیادی دارد. در کنار این موضوع، اتفاق هایی مثل ضربه خوردن و پوسیدگی چوب هم می توانند باعث به وجود آمدن ترک در بعضی از نواحی تخت یا مبل شوند. برای باطراوت نگه داشتن چوب بد نیست گاهی وقت ها از بخار آب استفاده کنید؛ این بخار رطوبتی که چوب دوست دارد فراهم می کند. یادتان باشد هر از چند گاهی از این ترفند استفاده کنید و نه به طور مداوم.
چند نکته در مراقبت از وسایل چوبی
- درباره اهمیت میزان رطوبت و هماهنگی چوب با محیط صحبت کردیم. برای اینکه کالای شما دچار ترک خوردگی نشود، باید دمای اتاق را در حالتی ثابت و پایدار نگه دارید. اگر همیشه دما را بالا و پایین کنید، چوب نمی تواند با این تغییرات زیاد کنار بیاید و در نهایت آسیب می بیند.
- اگر نمی خواهید تکه هایی از رنگ چوب عوض شود، تخت خواب را درست در مقابل آفتاب نگذارید. تابش مستقیم نور به تخت چوبی آن را دچار رنگ پریدگی می کند.
- اگر قرار است جای تخت یا مبل را تغییر دهید، باید پایه را به طور کامل از سطح زمین فاصله دهید تا ساییدگی و خراشی پیش نیاید.
5 روش برای ترمیم چوب ترک خورده
1- بتونه کاری
احتمالا یکی از اولین راه های پیشنهادی برای ترمیم چوبی که ترک خورده، استفاده از بتونه است. اما چطور می شود بتونه ساخت؟ انواع بتونه ها را به سه گروه می شود تقسیم کرد. دو نوع از این سه گروه، بتونه سریشی هستند و یک نوع هم بتونه روغنی. بتونه سریشی با موادی مثل خاک اره، چسب چوب و آب درست می شود. نوع دیگر آن را با مل، آب و سریش به دست می آید. بتونه روغنی هم با استفاده از آب، مل، پودر سینکا، روغن الیف و رنگ روغن ساخته می شود.
روش ساخت بتونه در منزل: پیش از آنکه دست به چنین کاری بزنید، توصیه می کنیم اگر تجربه و مهارت کافی ندارید این کار را به یک متخصص بسپارید. برای ساخت بتونه باید به همان مقدار که بتونه نیاز دارید مل بردارید. در مرحله بعد باید سیریش اضافه کنید که مقدار آن وابسته به میزان مل است؛ به ازای هر یک کیلوگرم مل یک قاشق سیریش بریزید. برای رسیدن به رنگ چوب باید از پودر سینکا، اخرا، دوده و … استفاده کنید. میزان آن هم برای هر یک کیلوگرم مل، یک قاشق مرباخوری است. این پودرها را باید به خوبی با هم ترکیب کنید و حفره ای در مرکز بگذارید و آب را در آن بریزید. نتیجه کار باید به شکل خمیر و نسبتا شل باشد.
2- بتونه همرنگ
در ساخت این بتونه که بسیار مناسب پوشاندن ترک و درز چوب است، از تراشه و خاک اره همان چوبی استفاده می شود که در محصول به کار رفته است. این بتونه ترکیبی است از خاک اره و چسب چوب. قبل از به کار بردن این بتونه، باید روی چوب را سمباده کشید و به خوبی صاف کرد. حالا باید بتونه همرنگ را وارد محل ترک خوردگی کنید طوری که تمام آن قسمت را پر کند. اگر ترک و شکاف ایجاد شده در چوب کمی عمیق است، ناچارید که این عمل را چند بار تکرار کنید.
3- بتونه حرارتی
احتمالا زمانی که دانش آموز بوده اید با چسب های حرارتی کار کرده اید. بتونه حرارتی هم شکلی مشابه همان چسب ها دارد. استفاده از آن هم به همان سادگی است؛ با توجه به رنگ چوب مبل، تختخواب یا هر کالای دیگر، رنگ مناسب را انتخاب کنید و در داخل این وسیله تفنگی شکل بگذارید. نگران انتخاب رنگ نباشید، چرا که طیف رنگی موجود برای آن تقریبا تمامی رنگ های محصولات را در بر می گیرد. حالا می توانید با فشار دادن ماشه، درز و ترک را پر کنید. ماده ای که از این وسیله بیرون می آید در زمان بسیار کمی خشک می شود. این روش ساده تر از دو روش قبلی است، اما ایرادش این است که برای ترک ها و شکاف های عمیق کاربرد ندارد.
4- رزین
روشی تخصصی و حرفه ای که حاصل کارش هم تمیزتر و باکیفیت تر از سایر راه هایی است که گفتیم. با استفاده از رزین اپوکسی می توانید ترک هایی که روی میز و صندلی افتاده، به خوبی برطرف کرد. بد نیست این نکته را هم بدانید که استفاده از رزین اپوکسی محدود به رفع کردن ترک خوردگی و کارهای چوبی نیست؛ در هنر، تعمیر آکواریوم، جواهرسازی و حتی ساختمان سازی هم کاربرد دارد. ضمن اینکه با آن می توان سطح وسایل چوبی را ضد آب کرد.
5- بتونه MDF
از اسمش پیداست کاربردش چیست. از آنجا که این روزها در هر خانه ای دست کم یکی دو قلم محصول MDF پیدا می شود این بتونه حسابی به کار ما می آید. مواد لازم کمی چسب چوب و مقداری خاک MDF است. حالا به سادگی می توانید بتونه را بسازید. اما پیش از اینکه سراغ ترکیب کردن و ساخت بتونه بروید، یادتان نرود حتما از ماسک استفاده کنید چرا که خاک MDF دارای موادی سمی است. حالا باید خاک را از یک صافی بگذرانید و الک کنید. بعد چسب چوب را آرام آرام با آن ترکیب کنید. حاصل کار باید خمیری نسبتا سفت باشد. بتونه MDF را باید به حالت گلوله های کوچکی درآورد. کناره های شکاف و ترک را با چسب کاغذی بگیرید و بعد با آن خمیر، بتونه کاری را انجام دهید. وقتی که این کار تمام و سطحی که پوشانده اید خشک شد، می توانید با یک سمباده آن را کاملا صاف کنید تا نتیجه کار تمیز و زیبا باشد.
نتیجه گیری
ترک خوردگی و ایجاد شکاف در وسایل چوبی یکی از رایج ترین مشکلاتی است که تقریبا همه ما با آن مواجه شده ایم. راه های مختلفی برای ترمیم و رفع این مشکل وجود دارد که در این مطلب به پنج روش مختلف بتونه زدن اشاره کردیم و به طور مختصر درباره هر کدام توضیح دادیم. هر یک از این روش ها شکل و فرم خاصی دارند. اینکه شما از کدام راه برای ترمیم مبل و تخت خواب خود استفاده می کنید بستگی به شدت ترک خوردگی و نوع چوب دارد. شما می توانید خودتان دست به کار بشوید و این موضوع را حل کنید و یا اینکه اگر کمی مشکل جدی تر است، آن را به یک متخصص بسپارید.
